In de negentiende eeuw kende de Sint-Pauluskerk verschillende organisaties die actief waren in de parochie. Zo was er een ziekenkas, een pensioenkas, een boekerij, een zondagsschool en er was ook een ‘matigheidsafdeling’. Het doel van die afdeling was door lezingen en voordrachten jongelingen te waarschuwen voor de ‘aanloksels der sterke dranken’ en de gevolgen van hun misbruik. ‘Ouders, wij kunnen u niet genoeg aanzetten uw kinderen in deze afdeling te doen inschrijven. Moorden en schelmstukken, ongelukkige vrouwen en kinderen, dat brengt de drank die een uitvinding is van de duivel’.
Gids Armand Storck van de Sint-Pauluskerk vertelt er meer over
Gesprek met gids Armand Storck van de Sint-Pauluskerk
Voor de Franse revolutie was het een dominicanenklooster predik broeders en het klooster was door hen volledig opgebouwd, maar tijdens de Franse revolutie werden alle kloosters gesloten, ook de kerk is een tijdje gesloten geweest en de Dominicanen die werden verdreven uit de gebouwen en zijn eigenlijk niet meer echt terug gekomen naar deze site. Na de Franse revolutie, na 1815, waren nog een tiental paters die zijn teruggekomen, die zijn overleden maar er was geen nieuwe inbreng meer van nieuwe kloosterlingen. Dus dan is het een parochiekerk geworden van het Schipperskwartier de Sint-Pauluskerk verving de oude Sint-Walburgiskerk, de burchtkerk die als het Steen stond, die was tijdens de revolutie zo bouwvallig geworden dat die is afgebroken en dan is de sint-Pauluskerk parochiekerk geworden van het Schipperskwartier. Dat bracht een heleboel extra sociale functies met zich mee; van de kloosterkerk naar parochiekerk is een grote stap en er werden een aantal sociale organisaties in het leven geroepen, katholieke organisaties die tot ver in de 20e eeuw zijn blijven voortbestaan. Ik spreek dan over een vrouwenbond, de Scouts, allerlei groeperingen die zich bezighielden met sociaal welzijn van de arme bevolking hier in het Schipperskwartier …
Ja, ook een matigingsvereniging hé of iets in die zin?
We spreken over het Schipperskwartier dus … Van in de Middeleeuwen is het Schipperskwartier eigenlijk bekend geweest als plek van plezier, de bordelen waren talrijk, ook de gewone cafés en het drankverbruik, zeker in de 19e, begin van de 20e eeuw was enorm. Dus dan waren er inderdaad ook verenigingen die zich daarop toespitste om de mannen, vooral de mannen dan om één of andere reden, meer naar het familieleven in het katholieke leven te brengen, dan zich te bezatten in de cafés. En daar werd op toegekeken dan inderdaad ja!
Het is eigenlijk een Tournée Minerale, avant la lettre …
Ja, het was een tournee minerale op grote schaal ja, inderdaad.