Brasserie Croque-Notes is een groepje muzikanten die het repertoire van Georges Brassens brengt. Brassens’ chansons leunen soms sterk aan bij Franse volksliedjes. Zowel op muzikaal als op literair vlak, heeft Brassens een eigen stijl ontwikkeld. Zijn woordenschat is een smeltkroes van archaïsmen, neologismen en volkse uitdrukkingen. Taal was dan ook zeer belangrijk voor de Franse zanger, vertelt Jo Vermeulen. Het repertoire van Brassens werd zelfs deels vertaald naar het Antwerps.
Brasserie Croque-Notes treedt nu zaterdag (5 februari) op in Rataplan in Borgerhout
Met dank aan GAW Cavell in Antwerpen
foto © Aantwaarpe.be
Gesprek met Jo Vermeulen van Brasserie Croque-Notes
Het was een autodidact, maar er was een leraar bij hem op school die had hem de zin voor poëzie gegeven. Hij schreef zelf ook heel graag en die heeft hem er in gestimuleerd. Hij is dan op zijn 18de naar Parijs gegaan en daar heeft hij, denk ik, heel de bibliotheek aan Parijs uitgelezen op zijn eigen. Hij heeft Victor Hugo ontdekt, hij heeft Rabelais ontdekt, hij heeft heel de geschiedenis en de Franse taal ontdekt en dat voelt ge allemaal in zijn teksten, allez, hij gebruikt dat, hij verwoordt dat, … Hij kende zijn klassiekers hoor!
Het is een hele grote Franse artiest, maar toch in Vlaanderen minder bekend …
Hij is iets minder bekend, maar hij is van de generatie Jacques Brel, Jacques Brel, die had dan zijn Vlaamse roots, … nu langs de andere kant, in Frankrijk is hij uiteraard door iedereen gekend, maar hij is wel in meer dan 30 talen vertaald. Dus hij zit over heel de wereld. Ik heb onlangs ontdekt; in Japan en Mongolië daar kennen ze Georges Brassens want die wordt ook in hun taal gezongen.
Georges Brassens, vertaald in 30 talen ook naar naar het Antwerps?
Absoluut naar het Antwerps en hoe langer hoe meer. De Wannes was de eerste dat dat dat gedaan heeft, Wannes Van de Velde, die heeft er 1 of 2 op plaat gezet, Brassens in ’t Aantwaarps, iemand als Hans Mortelmans die is nu bijna systematisch alles aan het vertalen. Ik zal u zeggen, ik maak ook een aantal vertalingen die we dan op het einde van onze concerten brengen en onlangs hebben we zelfs een programmaatje gebracht, Brassens à la Flamande, waarin allemaal liedjes van Brassens in het Nederlands met een licht Aantwaarps accent worden gezongen en ge ziet, dan komen die liedjes tot leven dat is iets fantastisch.
Geef zo eens een titel …
Die van de Wannes is ‘le mauvais sujet repenti’, dat is onvertaald, dat gaat over een straatmadeliefje. Ge hebt dan in het Frans ‘Cupidon s’en fout’ Cupido die zich er niets van aantrekt als er miserie is in de liefde, dat heeft Hans (Mortelmans) heel mooi vertaald als ‘de dagen de cupido zijn kat stuurt’, ‘Cupido zijn kat’ is het dan genoemd.
‘La mauvaise herbe’ in het Frans, dat gaat over hemzelf als onkruid, van joh onkruid vergaat niet ik heb een slechte naam en dit en zus en zo … Dat hebben we dan in het Nederlands vertaald als ‘den distel’ dat was het meest muzikale onkruid dat ik vond, dus daar hebben we ‘den distel’ van gemaakt en zo hebben we dan een aantal van die liedjes terug tot leven gebracht in het Aantwaarps.
Jullie ‘Brasserie Croque-Notes’, dat is optredens dat jullie doen, maar meer dan dat hé, jullie vertellen er ook over …
Ja ik voel mij soms meer een verteller dan een muzikant, ik kan wat gitaar spelen, ik kan wat zingen, maar ik vertel graag die zaken en ben omringd door fantastische muzikanten, violist, percussie, bas, … maar ik vertel wat over de liedjes, het Frans is niet altijd eenvoudig, maar soms als je een aantal zinnetjes of een aantal woorden mee hebt, dan volgt ge wel, zijn leven is ook vrij boeiend, … hij heeft de oorlog meegemaakt, heeft dan die hele hausse van het Franse chanson meegemaakt, waarvan hij toch een beetje de ‘Père Georges’ was of ’tonton Georges’ de grote man en eigenlijk is heel de avond van zo’n concert een soort vertelling, een vertelling met uiteraard de klemtoon op de muziek, maar dus elk lied wordt een beetje ingeleid, een beetje gekaderd waardoor de mensen mee zijn en dat je die avond toch genoten hebt van de muziek en wie weet nog eens over het leven nagedacht, of een paar dingetjes bijgeleerd …
Dit weekend treden jullie op hé?
Het komend weekend treden wij op in de de Rataplan op zaterdagavond en daar vieren we eigenlijk zo op speciale wijze zijn honderdste verjaardag. Hij is namelijk honderd jaar geleden geboren en veertig jaar geleden overleden, op een week net nadat hij 60 is worden, en dat gaan we nu een beetje extra in de verf zetten omdat elk concert brengen ook aantal andere chansons, hij heeft er zovelen en we hebben een selectie gemaakt die daarbij past en dan zondagnamiddag spelen we in het Groen Kwartier, dus dat is de rand Antwerpen – Berchem geloof ik, vroeger het Militair Hospitaal, dat zullen de mensen nog wel kennen, en daar is ook zo’n soort café-chantant-achtig plekje en dan gaan we dus ook, zelfs met de taart, nog eens zijn honderdste verjaardag vieren, maar dan weer met andere liedjes, het is zo’n rijk repertoire, dat het kunnen plukken.